Nietrzymanie moczu (NTM) to problem, z którym zmaga się wiele osób. Szacuje się, że w Polsce dotyczy ono około 2 milionów osób, w tym około 1,5 miliona kobiet i 0,5 miliona mężczyzn. NTM może mieć znaczący wpływ na jakość życia, ograniczając aktywność fizyczną, powodując poczucie wstydu i izolacji społecznej.
Co to jest nietrzymanie moczu?
NTM to niekontrolowane wyciekanie moczu z pęcherza moczowego. Może występować w różnym nasileniu, od niewielkiego, okazjonalnego wycieku, po całkowitą niemożność opanowania oddawania moczu.
Rodzaje nietrzymania moczu
Wyróżnia się kilka rodzajów NTM:
- Wysiłkowe nietrzymanie moczu (WNM) – występuje, gdy mięśnie dna miednicy, które utrzymują cewkę moczową zamkniętą, są osłabione lub uszkodzone. WNM najczęściej występuje u kobiet, które urodziły dziecko siłami natury.
- Nagle nietrzymanie moczu (NNM) – występuje, gdy pęcherz moczowy kurczy się niekontrolowanie, nawet gdy jest jeszcze częściowo wypełniony. NNM może być spowodowane przez infekcje układu moczowego, choroby układu nerwowego lub przyjmowanie niektórych leków.
- Nietrzymanie moczu z przepełnienia (NMP) – występuje, gdy pęcherz moczowy jest przepełniony moczem, ale nie może go opróżnić. NMP może być spowodowane przez przerost gruczołu krokowego u mężczyzn, choroby układu nerwowego lub blokadę cewki moczowej.
Przyczyny nietrzymania moczu
Przyczyny NTM mogą być różne, w zależności od rodzaju schorzenia. Do najczęstszych przyczyn WNM należą:
- Osłabienie mięśni dna miednicy – może być spowodowane przez ciążę i poród, otyłość, przewlekły kaszel, chroniczne zaparcia, a także przez niektóre zabiegi chirurgiczne, takie jak operacja usunięcia macicy.
- Uszkodzenie mięśni dna miednicy – może być spowodowane przez urazy, takie jak wypadek samochodowy lub złamanie miednicy.
Do najczęstszych przyczyn NNM należą:
- Infekcje układu moczowego – mogą powodować podrażnienie pęcherza moczowego i zwiększać jego podatność na kurczenia się.
- Choroby układu nerwowego – takie jak stwardnienie rozsiane, udar mózgu lub urazy rdzenia kręgowego, mogą osłabiać kontrolę nad pęcherzem moczowym.
- Przyjmowanie niektórych leków – takich jak leki moczopędne, leki na nadciśnienie tętnicze lub leki na depresję.
Objawy nietrzymania moczu
Objawy NTM mogą się różnić w zależności od rodzaju schorzenia. Do najczęstszych objawów WNM należą:
- Wyciekanie moczu podczas kaszlu, kichania lub śmiechu
- Wyciekanie moczu podczas wysiłku fizycznego
- Wyciekanie moczu podczas chodzenia lub biegania
Do najczęstszych objawów NNM należą:
- Nagłe parcie na mocz, które jest trudne do opanowania
- Częste oddawanie moczu, nawet w nocy
- Czujesz parcie w pęcherzu moczowym
Diagnostyka nietrzymania moczu
Rozpoznanie NTM wymaga przeprowadzenia przez lekarza wywiadu medycznego oraz badania fizykalnego. W niektórych przypadkach konieczne może być wykonanie dodatkowych badań, takich jak:
- Urodynamiczne badanie dolnej części układu moczowego – pozwala ocenić czynność pęcherza moczowego i cewki moczowej.
- Badanie uroflowmetryczne – pozwala ocenić siłę i szybkość oddawania moczu.
- Badanie ultrasonograficzne – pozwala ocenić stan pęcherza moczowego i nerek.
Leczenie nietrzymania moczu
Leczenie NTM zależy od rodzaju schorzenia i stopnia nasilenia objawów. W przypadku wysiłkowego nietrzymania moczu (WNM) warto wprowadzić leczenie zachowawcze, które obejmuje:
- Ćwiczenia mięśni dna miednicy – są to ćwiczenia, które wzmacniają mięśnie odpowiedzialne za kontrolę oddawania moczu. Ćwiczenia te można wykonywać samodzielnie w domu lub pod okiem fizjoterapeuty. Otwiera się w nowym oknieortomedico.plĆwiczenia mięśni dna miednicy
- Elektrostymulacja mięśni dna miednicy – jest to zabieg, który polega na przekazywaniu impulsów elektrycznych do mięśni dna miednicy. Impulsy te powodują skurcz mięśni, co pomaga w ich wzmocnieniu.
- Terapia behawioralna – polega na zmianie nawyków związanych z oddawaniem moczu, takich jak:
- Częstsze oddawanie moczu w małych ilościach
- Unikanie napojów zawierających kofeinę i alkohol
- Unikanie kaszlu i kichania bez podparcia się
W przypadku, gdy leczenie zachowawcze nie jest skuteczne, można rozważyć leczenie operacyjne. Operacje wykonywane w przypadku WNM polegają na podwieszeniu cewki moczowej i wzmocnieniu mięśni dna miednicy.
W przypadku nagłego nietrzymania moczu (NNM) leczenie zależy od przyczyny schorzenia. Jeśli NNM jest spowodowane infekcją układu moczowego, stosuje się leki przeciwbakteryjne. Jeśli NNM jest spowodowane chorobą układu nerwowego, stosuje się leki lub zabiegi chirurgiczne, które mają na celu poprawę funkcjonowania pęcherza moczowego.
W przypadku nietrzymania moczu z przepełnienia (NMP) leczenie zależy od przyczyny schorzenia. Jeśli NMP jest spowodowane przerostem gruczołu krokowego, stosuje się leki lub zabieg chirurgiczny mający na celu zmniejszenie rozmiaru gruczołu. Jeśli NMP jest spowodowane chorobą układu nerwowego, stosuje się leki lub zabiegi chirurgiczne, które mają na celu poprawę funkcjonowania pęcherza moczowego.
Wspomaganie leczenia nietrzymania moczu
Oprócz leczenia, które zaleci lekarz, można również zastosować pewne metody wspomagające, które mogą pomóc w zmniejszeniu objawów NTM. Do takich metod należą:
- Stosowanie środków chłonących – środki chłonne, takie jak pieluchy dla dorosłych, mogą pomóc w zapobieganiu przeciekaniu moczu.
- Zmiana stylu życia – ograniczenie spożywania alkoholu i kofeiny, a także regularne ćwiczenia mogą pomóc w zmniejszeniu objawów NTM.
Jak postępować z nietrzymaniem moczu?
Jeśli zauważysz u siebie objawy NTM, jak najszybciej skonsultuj się z lekarzem. Wczesne rozpoczęcie leczenia może pomóc w zmniejszeniu objawów i poprawie jakości życia.
Kiedy należy zgłosić się do lekarza?
Skonsultuj się z lekarzem, jeśli zauważysz u siebie którykolwiek z następujących objawów:
- Wyciekanie moczu podczas wysiłku fizycznego, kaszlu, kichania lub śmiechu
- Nagłe parcie na mocz, które jest trudne do opanowania
- Częste oddawanie moczu, nawet w nocy
- Czujesz parcie w pęcherzu moczowym
NTM to problem, który może mieć znaczący wpływ na jakość życia. Jeśli zauważysz u siebie objawy NTM, nie bój się zgłosić do lekarza. Wczesne rozpoczęcie leczenia może pomóc w zmniejszeniu objawów i poprawie jakości życia.
